Kalbi besleyen damarlar dışındaki vazokonstriksiyon olduğunda ortaya çıkan periferik (periferik damar hastalığı), felç gibi çok ciddi sonuçları olan hastalıklara yol açabilmektedir. Esas olarak damar tıkanıklığı ile kendini gösteren hastalıkları zamanında teşhis etmek çok önemlidir.
Periferik (periferik) damar hastalığı (PDH), kalbi besleyen koroner damarlar dışındaki damarların, besledikleri organlara yeterli kanı taşıyamayacak şekilde daralması veya tıkanmasıdır.
Risk faktörleri nelerdir?
Risk faktörleri diyabet, uzun süreli hipertansiyon, uzun süreli lipid metabolizması bozukluğu, ailesel ateroskleroz (ateroskleroz), gut, yerleşik yaşam tarzı ve nikotin bağımlılığını içerir. Ayrıca PDH, koroner kalp hastalığı olan kişilerde, kalp krizi geçirmiş kişilerde ve geçici veya kalıcı felç geçirmiş kişilerde daha sık görülür.
Semptomlar neler?
En sık şikayet ağrıdır. Bununla birlikte, ağrının kendine has özellikleri vardır: Tıkanıklığı olan insanlar belirli bir mesafeyi yürürken ağrı hissederler. Ne kadar çok tıkanıklık olursa yürüme mesafesi o kadar kısalır. Genellikle nöbet şeklinde kendini gösterir. Ancak 2-5 dakika dinlendikten sonra geçer.
Tanı yöntemleri nelerdir?
Nabız izleme ve fizik muayeneye ek olarak Doppler ultrason, MR anjiyografi, bilgisayarlı tomografi anjiyografi ve klasik anjiyografi gerekebilir.
Tedavi yöntemi
Riski azaltmak ve komorbiditeleri tedavi etmenin yanı sıra, hastanın yaşam kalitesine ve hayati tehlike ve uzuv kaybı tehlikelerinin varlığına bağlı olarak aşağıdaki tedaviler kullanılabilir:
Tıbbi tedavi
Risk faktörlerini azaltmak
yürüme
İlaç tedavisi
Girişimsel radyolojik tedavi Pta (balon anjiyoplasti), pta + stent implantasyonu, trombolitik (trombolitik tedavi)
balon anjiyoplasti
Balon anjiyoplasti + stent implantasyonu
Cerrahi tedavi (endarterektomi, baypas cerrahisi)
Trombendarterektomi TEA (daralan, tıkayan plakların çıkarılması) Bypass cerrahisi (tıkanmış damarların açık üst ve alt kısmının sentetik malzeme veya hastanın kendi vücudundan alınan malzeme kullanılarak bağlanması)
Karotis arter hastalıkları (karotis ven)
Periferik damar hastalığında en tehlikeli durum: felç.
İnme (inme) nedir?
Beynin herhangi bir yerindeki kan dolaşımı birkaç dakikadan fazla kesintiye uğradığında o bölgedeki beyin hücreleri tahrip olur ve hasta vücudunun belirli bölgelerinde görme, konuşma, hareket veya duyu kaybı geliştirir. Altta yatan hastalık geçici ise neden olduğu belirtiler de geçicidir ve bu duruma “geçici iskemik atak” denir.
Karotis arter (boyun) tıkayıcı arter hastalığı nedir?
Karotis arter hastalığı, boynun her iki yanından geçen ve kafatasına giren karotis arterlerin daralması veya tıkanması sonucu ortaya çıkar ve beynin her iki yarım küresini de beslemekle sorumludur.
Semptomlar neler?
En sık görülen semptomlar şunlardır: etkilenen karotis damarının karşı tarafında kol ve/veya bacakta kuvvet, his ve hareket kaybı, aynı tarafta geçici veya kalıcı görme bozukluğu, bayılma, bilinç kaybı, yüz felci, ve konuşma bozuklukları.
Tanı yöntemleri nelerdir?
Klinik muayenenin yanı sıra Doppler ultrasonografi, MRI anjiyografi, BT anjiyografi, konvansiyonel anjiyografi gibi çeşitli teknikler kullanılmaktadır.
Tedavi yöntemleri
3 çeşit tedavi vardır. Bunlar; tedavi, cerrahi tedavi ve girişimsel radyolojik müdahaleler.
Tıbbi tedavi
Komorbiditelerin risk kontrolü ile tedavisi, antikoagülanlar ve vazodilatörler alınarak gerçekleştirilir.
Girişimsel tedaviler
Sadece daralmış ancak tamamen kapalı olmayan karotis damarı olan damarlar için geçerlidir.
Tıkalı karotis damarı için herhangi bir girişimsel tedaviye gerek yoktur.
Ameliyat
Kalp damar dışı cerrahiler arasında kullanım sıklığı açısından halen dünyada ilk sırada yer almaktadır. Cerrahi tedavi, darlığa neden olan plağın genel, bölgesel veya lokal anestezi altında endarterektomi ile çıkarılması, daralan karotis damarının gerekirse bir alçı ile genişletilmesi ve yeterli çapta ise doğrudan kapatılmasından oluşur.