Hamilelik her zaman döllenmiş bir yumurta ile başlar. Genellikle döllenmiş bir yumurta rahmin iç yüzeyine yapışır. Dış gebelik, döllenmiş bir yumurtanın ana rahim boşluğunun dışına yerleşip orada büyümeye başladığında ortaya çıkan bir duruma verilen addır. Ektopik gebelik, ektopik gebelik olarak da adlandırılır. Dış gebelik normal olmayabilir. Döllenmiş bir yumurta rahim dışında yaşayamaz ve büyüyen doku tedavi edilmezse yaşamı tehdit eden kanamalara neden olabilir.
Dış gebelik neden oluşur?
En yaygın ektopik gebelik türü tubal gebeliktir. Bu tip ektopik gebelikte, döllenmiş bir yumurta rahme girdiğinde, genellikle, iltihaplanma nedeniyle oluşan hasar ve deformasyon nedeniyle fallop tüpünün fallop tüpüne sıkışması nedeniyledir. Bazı hormonal dengesizlikler veya döllenmiş bir yumurtanın anormal gelişimi de ektopik gebeliğe neden olmada rol oynayabilir. Çeşitli faktörler, bir bireyin ektopik gebelik geliştirme riskini artırabilir. Birincisi, önceki bir ektopik gebelik vakasıdır. Daha önce bu tür ektopik gebelik geçirmiş kişilerin aynı durumla tekrar karşılaşma olasılıkları daha yüksektir.
Bir dizi enfeksiyon, özellikle bel soğukluğu veya klamidya gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, fallop tüplerinde ve diğer yakın organlarda iltihaplanmaya neden olabilir. Bu iltihabın bir sonucu olarak, fallop tüpünün şeklindeki bir bozulma, ektopik gebelik riskini artırabilir.
Bazı araştırmalar, IVF veya benzeri doğurganlık tedavileri görmüş kişilerin ektopik gebelik geçirme olasılığının daha yüksek olduğunu göstermektedir. Kısırlık kendi başına ektopik gebelik riskini artırabilir.
Tubal cerrahi, ektopik gebelik riskini artırabilen kapalı veya hasar görmüş bir fallop tüpünü düzeltmek için yapılan cerrahidir.
Kontraseptif yöntemler de ektopik gebeliğe yol açabilir. Rahim içi araç, yani bir RİA kullanan kişilerin hamile kalması pek olası değildir. Bununla birlikte, bir kişi doğru yerde bir RİA ile hamile kalırsa, hamileliğin ektopik olma olasılığı daha yüksektir. Genellikle “tüp bağlama” olarak bilinen kalıcı bir kontrasepsiyon yöntemi olan tüp ligasyonu sonrası hamile kalan kişilerde ektopik gebelik geliştirme riski daha yüksektir.
Hamilelikten hemen önce sigara içmek dış gebelik riskini artırabilir. Kişi ne kadar çok sigara içerse, ektopik gebelik riski o kadar yüksektir.
Dış gebelikte hangi komplikasyonlar ortaya çıkabilir?
Ektopik bir gebelik, bir kişinin fallop tüpünü parçalayabilir. Tedavi edilmezse tüp yırtılması yaşamı tehdit eden iç kanamaya neden olabilir.
Dış gebelik nasıl önlenir?
Dış gebeliği önlemek imkansızdır, ancak dış gebelik riskini azaltmanın birkaç yolu vardır. Buna göre, cinsel partner sayısını sınırlamak ve cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanmak, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonları önlemeye ve pelvik inflamatuar hastalık riskini azaltmaya yardımcı olur. Özellikle gebe kalmaya çalışmadan önce sigara içiyorsanız sigarayı bırakın.
Dış GEbelik Belirtisi ve türleri nelerdir?
Normal koşullar altında, insanlar ilk aşamada herhangi bir ektopik gebelik belirtisi görmeyebilirler. Bazı ektopik gebelik vakalarında kadınlar, adet kanaması, meme hassasiyeti ve mide bulantısı gibi olağan erken gebelik belirtilerini veya semptomlarını yaşarlar. Herhangi bir hamilelik testi pozitif olacaktır. Bununla birlikte, dış gebelik normal şekilde devam edemez.
Döllenmiş yumurta yanlış yerde büyüdükçe ektopik gebeliğin belirti ve semptomları daha belirgin hale gelir. Bu durumun ilk belirtileri genellikle hafif vajinal kanama ve pelvik ağrıdır. Fallop tüpünden sızan kan, omuz ağrısı veya tuvaleti kullanma dürtüsü gibi semptomlarla kendini gösterebilir.
Bir kişinin gösterdiği belirti ve semptomlar esas olarak kanın nerede toplandığına ve hangi sinirlerin tahriş olduğuna bağlıdır. Ektopik gebeliğin diğer belirti ve semptomları arasında karnın bir tarafında şiddetli ağrı, bıçak gibi ağrı, kilo kaybı, baş dönmesi ve bayılma yer alır.
Ektopik gebelik en sık yumurtaları yumurtalıklardan uterusa taşıyan fallop tüpünde meydana gelir. Bu tip ektopik gebeliğe tubal gebelik denir. Bazı durumlarda yumurtalık, karın veya rahmin vajinaya yani rahim ağzına bağlayan alt kısmı gibi vücudun diğer bölgelerinde ektopik gebelik meydana gelebilir.
Döllenmiş yumurta, fallop tüpünde fark edilmeden büyümeye devam ederse, yırtılabilir. Bu durumda karın boşluğunda şiddetli kanama başlamış olması muhtemeldir. Bu ciddi yaşamı tehdit eden olayın belirti ve semptomları arasında şiddetli baş dönmesi, bayılma ve şok bulunur.
Bu nedenle, şiddetli karın veya pelvik ağrı, şiddetli baş dönmesi veya bayılma veya vajinal kanamanın eşlik ettiği omuz ağrısı gibi ektopik gebeliğin herhangi bir belirti veya semptomu olan kişiler derhal tıbbi yardım almalıdır.
Dış gebelik nasıl teşhis edilir?
Düzenli pelvik muayeneler, doktorunuzun fallop tüpü veya yumurtalıktaki ağrı, hassasiyet veya büyüme alanlarını belirlemesine yardımcı olabilir. Bununla birlikte, bir doktor, bir kişinin pelvik tabanını inceleyerek ektopik bir gebeliği teşhis edemez. Ektopik bir gebeliği teşhis etmek için kan testleri ve ultrason gereklidir.
Doktor, hastanın hamile olduğunu doğrulamak için insan koryonik gonadotropin hormonu hCG için bir kan testi isteyebilir. Bu hormonun seviyesi hamilelik sırasında yükselir. Bu kan testi, ektopik bir gebelik ultrasonla onaylanana veya dışlanana kadar birkaç günde bir tekrarlanabilir. Bu durum genellikle gebe kaldıktan beş ila altı hafta sonra ortaya çıkar.
Transvajinal ultrason sayesinde doktor, bir bireyin hamileliğinin tam konumunu kolaylıkla gözlemleyebilir.
Ektopik bir hamileliği teşhis ederken, doktorunuz anemi veya diğer kan kaybı belirtilerini kontrol etmek için tam bir kan sayımı yapabilir. Bir doktor ektopik bir hamileliği teşhis ederse, kişinin kan nakline ihtiyacı olması durumunda kişinin kan grubunu doğrulamak için bir kan testi de isteyebilir.