Kanser, doğası gereği, öncelikle çeşitli genetik ve çevresel faktörlerin etkisi altında vücuttaki sağlıklı hücrelerin durumundaki bazı bozulmaların bir sonucu olarak ortaya çıkar. Kontrolsüz çoğalmanın yanı sıra biyolojik yapısı bozulan hücreler vücuttaki fizyolojik süreçlere karşı hareket eden doğal olmayan bir doku yapısı kazanır. Zamanla çoğalan hücreler, tümör adı verilen kitleler oluşturur ve kendi damar yapılarını kazanır. Bu aşamada kanser hücreleri yeni özellikler kazanır, vücudun diğer bölgelerine yayılabilir ve kan dolaşımındaki yerini damara geçerek başlayabilir.
İşte dolaşımdaki bu kanser hücreleri veya bu hücrelere ait DNA; Hastalardan alınan kan örneklerini tespit etme ve inceleme sürecine sıvı veya sıvı biyopsi denir. Kandaki çeşitli biyokimyasalların ölçülmesine dayanan geleneksel kan testlerine benzer şekilde, hastalardan belirli miktarda alınan kan örneklerinde kanser hücreleri çeşitli yöntemler kullanılarak tespit edilmeye çalışılmakta ve bazı kanser hücrelerinin ek yöntemlerle tiplendirilmesi yapılabilmektedir. …
Tümör dokusu varlığında kanserin doğru bir şekilde teşhis edilebilmesi için kanser hücresinin patolojik incelemede gösterilmesi gerekir. Bunun için en sık kullanılan yöntem, bu çalışma sırasında tümör dokusunun tamamının veya bir kısmının çıkarılması, patolojik incelemeye gönderilmesi ve kanser hücrelerinin çeşitli yöntemlerle ayrıştırılarak tespit edilmesidir. Bütün bu tekniğe doku biyopsisi ve histopatolojik inceleme denir.
Doku biyopsisi, klinik bir ortamda çeşitli ekipmanlarla doğrudan veya endoskopi gibi çeşitli görüntüleme prosedürleri sırasında veya ameliyat sırasında tümörün çıkarılmasıyla gerçekleştirilebilir. Ayrıca iğne aspirasyon biyopsisi adı verilen başka bir teknikle özellikle kistik yapılı tümörlerde iğne ile doku içerikleri alınır ve sitolojik incelemede kanser hücreleri bulunur. Buradaki fark, kanserli bir hücrenin elde edilen doku içerikleri ile tanımlanabilmesine rağmen doku yapısının korunamamasıdır. Sıvı biyopsi bu iki yöntemden farklıdır. Çeşitli avantajları nedeniyle hastaya basitlik ve kullanım kolaylığı sağlarken aynı zamanda doktora diğer iki yöntemle elde edilemeyen detaylı ve değerli bilgiler sağlar.
Sıvı biyopsinin amacı nedir?
Sıvı biyopsi kullanım amaçları şu şekilde belirlenebilir:
Öncelikle tümör dokusu bulunmalı ve doku biyopsisi veya iğne biyopsisi için hazır olmalıdır. Bu nedenle bir tümör kitlesi oluştururken kanserin her iki ileri evresinin de tespit edilmesini sağlar; ve uygulaması açısından sorunludur. Ayrıca ameliyat gibi ciddi müdahaleler de gerekebilir. Öte yandan sıvı biyopsi ve rutin kan testleri gibi rutin ve basit bir işlemin ardından kanser hücrelerinin erken bir aşamada tespit edilmesini sağlar, hatta kanser bir tümör kitlesi oluşturmadan önce bile.
Kan dolaşımında sadece kanser DNA’sını izole ederek bile kanser hücrelerinin henüz tespit edilemediği erken aşamada kanser tedavisinin erken dönemde teşhis edilmesi ve planlanması açısından çok değerli bilgiler sağlar.
Ortaya çıkan kanser hücrelerinin tiplendirilmesi, daha etkili tedavilere izin verir.
Bu, kanserin biyolojik özelliklerine bağlı olarak doğru ilaç seçiminin yapılmasına yardımcı olur.
Bu, uygulanan tedavinin etkinliğini ölçmenizi sağlar.
Sıvı biyopsi ne zaman kullanılır?
Sıvı biyopsi, normal dokudan biyopsi alınmasının imkansız olduğu, vücudun başka bir bölgesinde mevcut kanserin ortaya çıktığı veya doku biyopsisinden elde edilen bilgilerin tanı ve tedavi planlamasında yetersiz kaldığı durumlarda tercih edilen yöntemdir. Sıvı biyopsi, kolaylıkla tekrarlanabilir olması ve değerli genetik ve biyokimyasal veriler sağlaması nedeniyle tanı ve tedavi seçiminde çok önemli bir yöntemdir.
Çalışmalar, sıvı biyopsinin özellikle aşağıdaki kanser türleri için etkili olduğunu göstermiştir:
Meme kanseri
Akciğer kanseri
Gastrointestinal kanser
Pankreas kanseri
Rahim ağzı kanseri, endometriyum, yumurtalıklar ve tübüller
Böbrek kanseri
Mesane kanseri
Melanom
BEYİn tümörü
Testis tümörleri
Lösemi ve lenfomalar (kan kanseri)
Diğer nadir epitel tümörleri
Çeşitli kanser türlerini teşhis etmek için nasıl kullanılabilir; Erken tedaviden sonra nüks riski taşıyan bir kanser nüksü olup olmadığını göstermek için sıvı biyopsi de kullanılabilir. Ayrıca, bu durumlar için tedaviyi planlamak ve tedaviye yanıtı değerlendirmek için faydalı bilgiler sağlar.
Leave a Reply